Sytuacja kobiet w IT w 2024 roku
23.06.20218 min
Mateusz Lewandowski

Mateusz LewandowskiContent SpecialistBulldogjob

Pionierzy programowania

Przed Wami ojcowie programowania. Oto sylwetki naukowców, którzy sprawili, że rewolucja technologiczna była w ogóle możliwa.

Pionierzy programowania

W dzisiejszym świecie wydaje się, że wynalazki cyfrowe były obecne od zawsze. Opanowały one większość sfer naszego życia do tego stopnia, że nie możemy wyobrazić sobie bez nich życia, a przecież wcale nie tak dawno, żeby znaleźć definicję jakiegoś nieznanego terminu, trzeba było złapać za książkową encyklopedię - teraz wystarczy poświęcić kilka sekund, aby wpisać dane hasło w Google i jeśli nie mamy do czynienia z jakimś ciężkim akademickim pojęciem, to jesteśmy w domu. 

Wszyscy zapewne zgodzą się co do tego, że technologia znacznie ułatwiła nam życie. I nie chodzi tutaj tylko o wyszukiwanie trudnych haseł w Google, czy wchodzenie na Wikipedię, jak czegoś nie wiemy. Technologia to też kasy samoobsługowe w sklepach, płatności zbliżeniowe w terminalach płatniczych, czy synchronizacja w chmurze, która daje nam m.in. łatwy dostęp do e-maila, czy automatyczne zapisywanie zdjęć, które zrobiliśmy smartfonem.

W związku z tym, chcielibyśmy oddać hołd naukowcom, którzy sprawili, że rewolucja technologiczna była w ogóle możliwa i chociaż trochę przybliżyć ich sylwetki. Ci twórcy dzięki swoim wynalazkom znacząco pchnęli rozwój technologiczny i cyfrowy do przodu. Zaczynajmy!

Ada Lovelace 

Według wielu pierwszymi programistkami były kobiety - ich praca sprawiła, że zasługują na to, aby o nich tutaj wspomnieć. Zaczniemy od Ady Lovelace. 

Brytyjska matematyczka i poetka, prawdziwy symbol programistki i wzór dla wielu pań, które pracują w tym środowisku. Żyła w XIX wieku, a jej praca była pionierska.

Lovelace zasłynęła z publikacji na temat mechanicznego komputera Charlesa Babbage’a, zwanego maszyną analityczną, a jej notatki zawierały pierwszy opublikowany algorytm napisany z zamiarem wykonania na tej właśnie maszynie - był to program, który pozwalał obliczać kolejne wyrazy określonego ciągu liczbowego. Niestety maszyna Babbage’a nigdy nie została ukończona, ale w 2011 wyrażono chęć jej ponownej budowy. 

Ada Lovelace zmarła w biedzie i chorobie w wieku 36 lat - jej legenda przetrwała jednak do dzisiaj. Pomimo iż wielu protestuje przeciwko przyznawaniu jej autorstwa programowi, to nie dość, że opierają się oni tylko na domysłach, to jej zapiski przedstawiały koncepcje, mające jeszcze sto lat później wpływ na to, w jaki sposób powstał pierwszy komputer.

Więcej o tej postaci możesz przeczytać w naszym artykule poświęconym Adzie Lovelace

Kathleen Booth 

Kathleen Booth to brytyjska matematyczka, która zasłynęła jako autorka prawdopodobnie pierwszego języka programowania typu assembler. Uważa się ją również za projektantkę pierwszych komputerów. 

W 1947 wraz z mężem, Andrew Boothem, wyjechała do USA, gdzie na Uniwersytecie w Princeton poznała Johna von Neumanna, czyli węgierskiego matematyka znanego jako głównego twórcę m.in. teorii gier. Booth zmodyfikowała maszynę obliczeniową ARC w oparciu o architekturę Von Neumanna i brała udział w tworzeniu wielu komputerów, w tym ARC, SEC, oraz APE(X)C, które zresztą sama zaprogramowała. 

Booth jest uważana za pierwszą osobę, która stworzyła funkcyjny język asemblera, który przetarł wiele szlaków i miał wpływ na późniejszych programistów. 

Donald Knuth

Amerykański informatyk i emerytowany profesor na katedrze informatyki Uniwersytetu Stanforda, ale przede wszystkim człowiek, który niezwykle zasłużył się dla całej branży IT. Jest on uważany za jednego z pionierów informatyki, a najbardziej jest znany jako twórca wielotomowego dzieła o analizie algorytmów pod tytułem Sztuka programowania (ang. The Art of Computer Programming) - w 1968 roku został wydany pierwszy tom książki. 

Ze względu na powyższe wydanie, Donald Knuth jest często określany mianem ojca analizy algorytmów. Co więcej, stworzył on język opisu fontów o nazwie METAFONT oraz rozpropagował technikę programowania o nazwie literate programming - jest to styl, który podkreśla wagę tego, aby programy komputerowe były pisane podobnie jak dzieła literackie oraz z naciskiem na czytelność kodu źródłowego.

John Backus

Lata 50. w historii programowania to przede wszystkim pojawienie się pierwszych mocnych języków programowania. I tutaj mamy m.in. Fortrana, ALGOLA, oraz rodzinę języków o nazwie LISP. Za ten pierwszy odpowiada John Warner Backus - amerykański informatyk i laureat nagrody Turinga, którą zdobył w 1977 roku za stworzenie wcześniej wspomnianego języka oraz współtworzenie notacji BNF, którą wykorzystuje się do zapisu składni języków.

W 1954 Backus utworzył zespół, którego zadaniem było zaprojektowanie języka dla komputera IBM 704 - i tak właśnie powstał Fortran - pierwszy język wysokiego poziomu. W trakcie prac Backus stworzył również pierwszą wersję swojej notacji, którą wykorzystano do opisu składni Fortranu. W wersji zmodyfikowanej przez Petera Naura, duńskiego astronoma i informatyka, została ona użyta do opisu składni Algola 58.

John McCarthy

Jest to amerykański informatyk, który otrzymał w 1971 roku nagrodę Turinga za swój wkład w dziedzinę sztucznej inteligencji - on sam zresztą odpowiada za termin “Artificial Intelligence”, który sformułował na konferencji w Dartmouth w 1956 roku. 

Co więcej, McCarthy stworzył rodzinę języków programowania o nazwie LISP - została ona przedstawiona w ramach pracy Communications of the ACM w 1960 roku. McCarthy spopularyzował również time-sharing i jest uważany za twórcę odśmiecania (ang. garbage collection).

Niklaus Wirth

Niklaus Emil Wirth to szwajcarski informatyk odpowiedzialny za zaprojektowanie wielu języków programowania, w tym Pascala. Co więcej, brał on udział w tworzeniu międzynarodowych standardów informatycznych, które określały np. Algola 60 oraz Algola 68.

Niklaus Wirth jest kolejną osobą na naszej liście, która została doceniona Nagrodą Turinga - otrzymał ją w 1984 roku za stworzenie serii innowacyjnych języków programowania. O Pascalu już wspominaliśmy, a reszta to m.in. Euler (1965), PL360 (1966), ALGOL W (1966), Modula (1975) i Modula-2 (1978).

Dennis Ritchie

Jest to amerykański informatyk znany głównie jako twórca języka programowania C. Co więcej, współtworzył on z Kenem Thompsonem system operacyjny Unix oraz język programowania B opracowany w Bell Labs w 1969 roku - to właśnie na jego podstawie na początku lat 70 XX wieku Ritchie, Thompson oraz Brian Kernighan stworzyli język C. 

Technologia ta ma obecnie zastosowanie przy developmencie systemów operacyjnych, systemów wbudowanych, a jej wpływ widać w większości nowoczesnych języków programowania. Wraz z Kenem Thompsonem, Ritchie zdobył nagrodę Turinga w 1983 roku za stworzenie teorii generycznych systemów operacyjnych oraz za implementację systemu UNIX. 

Ken Thompson

Kenneth Lane Thompson to kolejny pionier informatyki. Pracował on razem z Dennisem Ritchie w Bell Labs i jak pisaliśmy już wcześniej, jest współtwórcą języka B oraz systemu UNIX. Jeśli chodzi o nowsze technologie, to współtworzył on język programowania Google’a o nazwie Go (Golang). 

Amerykanin jest także autorem edytora QED dla systemu CTSS, gdzie po raz pierwszy użyto wyrażeń regularnych (czyli wzorców opisujących łańcuchy symboli) do wyszukiwania tekstu.

Brian Kernighan

Kolejna postać, o której pisaliśmy już w kontekście Dennisa Ritchie. Też pracował w Bell Labs i brał udział w projektowaniu języków AWK i AMPL. Głównie jest jednak znany z tego, że współtworzył z Ritchiem książkę o języku C pod tytułem Język ANSI C (ang. The C Programming Language). Kernighan zaznaczył jednak, że nie brał udziału w projektowaniu tego języka, twierdząc, że to w całości praca Ritchie'ego.

Współtworzył również system Unix i jest autorem wielu programów unixowych, takich jak Ditroff, czy Cron.

Bjarne Stroustrup

Jest to duński informatyk, który najbardziej zasłynął w świecie IT jako twórca języka C++. Rozpoczął on pracę nad tym językiem w 1979 roku, ale to publikacja jego książki o tytule The C++ Programming Language w 1985 jest uważana za moment powstania tej technologii - to wtedy wielu informatyków i naukowców zaczynało ją stosować.

C++ był rozszerzeniem języka C i już od lat 90. XX wieku należy do czołówki języków programowania, jeśli chodzi o ich popularność. Stroustrup wykłada również na uczelniach - jest profesorem wizytującym dla Columbia University, a obecnie pracuje jako Managing Director dla banku Morgan Stanley.

Guido van Rossum

Jest to holenderski programista, który zasłynął jako twórca języka Python - obecnie jednej z najpopularniejszych i najszerzej używanych technologii. Guido Van Rossum ukończył studia na Uniwersytecie Amsterdamskim w 1982 roku, gdzie uzyskał tytuł magistra matematyki i informatyki. Pracował w instytutach badawczych, a potem wyprowadził się do Stanów Zjednoczonych, gdzie koncentrował się na tworzeniu języka ABC.

Python sam w sobie jest językiem, który powstał z nudów - programista miał bardzo dużo wolnego czasu przed świętami w 1989 roku i stworzył język, którego nazwa została zaczerpnięta z brytyjskiego programu typu. sketch comedy o nazwie “Latający Cyrk Monty Pythona”. Python został zaprojektowany w taki sposób, aby praca z nim była przede wszystkim prosta.

Holender został uznany za wybitnego informatyka przez Association for Computing Machinery oraz otrzymał nagrodę NLUUG w 2003 roku. Pracował kiedyś w Dropbox, a niedawno przeniósł się do Microsoftu.

Linus Torvalds

Linus Torvalds to nie tylko świetny programista, ale też ciekawa i kontrowersyjna postać. Miał on bardzo duży wkład w rozwój wolnego oprogramowania, a znany jest przede wszystkim z tego, że zaprogramował jądro systemu operacyjnego Linux. 

Podobnie do Guido Van Rossuma, który stworzył Pythona z nudów, fiński programista też stworzył Linuxa w wolnym czasie - i to do tego na swoim domowym komputerze. Za inspirację posłużył mu tutaj edukacyjny system MINIX. I tak pierwsza wersja Linuxa pojawiła się w 1991 roku.

Fiński programista jest również twórcą systemu kontroli wersji Git. W 2012 roku Torvalds został uhonorowany Millennium Technology Prize przez Technology Academy Finland. A co do kontrowersji związanych z Linusem, to trochę tego było :)  

James Gosling

To kanadyjski informatyk, który jest głównie znany jako twórca języka Java - opracował go w 1994 roku. Wtedy też stworzył pierwszą wersję maszyny wirtualnej. Oprócz tego Gosling ma też na koncie kilka innych osiągnięć i sukcesów w IT - stworzył on m.in. unixo-podobny system operacyjny o nazwie NeWS oraz napisał własną wersję edytorów tekstu EMACS o nazwie Gosling Emacs, gdy pracował nad doktoratem.

Gosling został szybko doceniony publicznie. W 2007 roku otrzymał Order Kanady i jest członkiem National Academy of Engineering. Jeśli chodzi o karierę zawodową, to twórca Javy pracuje od 2017 w Amazon Web Services. Wcześniej pracował w Google oraz w Liquid Robotics - startupie, którego był współtwórcą.

Podsumowanie

I to by było na tyle - mamy nadzieję, że pionierzy informatyki i programowania stali się po przeczytaniu tego artykułu czymś więcej, niż nazwiskami bez osobowości i twórcami języków programowania. 

Czy o kimś zapomnieliśmy? Daj znać w komentarzach!

<p>Loading...</p>